Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, bugünkü Resmi Gazete’de yayımladığı 32739 sayılı Tam Otonom Araçların Otonom Sürüş Sistemine İlişkin Motorlu Araçların Tip Onayı Hakkında Yönetmelik ile Türkiye’de tam otonom araçların kullanımına yönelik yasal ve teknik altyapıyı düzenliyor.
Düzenlemede, tam otonom araçların belirli teknik standartlara uygun olarak üretilmesi, test edilmesi, onaylanması ve piyasaya sunulması için gerekli prosedürler tanımlanıyor. Bu yönetmelik, Avrupa Birliği’nin 2022/1426 sayılı tüzüğü esas alınarak hazırlandığı belirtiliyor. Bu kapsamda, Türkiye’de M ve N kategorisindeki tam otonom araçların otonom sürüş sistemleri için standartlar belirleniyor.
Önceden, otonom araçlar konusunda Türkiye’de yeterince kapsamlı bir yasal düzenleme bulunmaması dikkat çekiyordu. Araç üreticileri, Avrupa Birliği standartlarına göre onay süreçlerine tabi olsalar da, tam otonom araçlar için özel test usulleri ve teknik gereklilikler henüz belirlenmemişti.
Bu yeni yönetmelik, tam otonom araçlara yönelik test ve onay süreçlerini içeriyor. Otonom sürüş sistemiyle donatılmış bir aracın, bu sistemin belirlenen kriterlere uygunluğunu belgelemek için tip onayı alması gerekiyor.
Yönetmelik, tam otonom araçların kullanım alanlarını ve bu alanlara dair detayları da açık bir şekilde tanımlıyor. Araçlar, belirlenen üç ana senaryoya göre değerlendiriliyor: İnsan ve mal taşımacılığı için belirlenmiş alanlarda kullanılan araçlar, sabit güzergahlar arasında hizmet veren araçlar ve belirli otoparklarda otonom park sistemine sahip araçlar.
Otonom sürüş sırasında, bu araçlar tüm dinamik sürüş görevlerini yerine getiriyor. Örneğin, hızlanma, frenleme, şerit takibi, çevresel nesneleri algılama ve gerektiğinde risk azaltma manevraları tamamen sistem tarafından gerçekleştiriliyor.
Yönetmelikle birlikte araç üreticileri için teknik gereklilikler ve test prosedürleri detaylı bir şekilde belirlenmiş durumda. Üreticilerin, otonom sürüş sistemiyle üretilen araçların güvenliğini ve performansını kanıtlamak amacıyla belirli testlerden geçmesi gerekecek. Ayrıca, araçların sahadaki kullanım sürecinde de izlenmeleri zorunlu kılınıyor.
Sistemlerin performansı düzenli olarak rapor edilecek ve herhangi bir arıza ya da sistem hatası durumunda uygulanacak prosedürler netleştirilmiş durumda. Örneğin, bir otonom araçta bir problem oluştuğunda, sistemin minimum risk durumuna geçerek güvenli bir durma konumuna ulaşması gerekecek.
Ayrıca, bu yönetmelik otonom sürüş sisteminin
