Dünyanın manyetik kuzey kutbu, Kanada’dan uzaklaşarak hızla Sibirya’ya doğru kayışını sürdürüyor. Bu doğal fenomenin, küresel navigasyon sistemleri üzerinde önemli etkiler yaratabileceği ifade ediliyor. Amerika Birleşik Devletleri NOAA ve İngiltere Jeolojik Araştırma Kurumu (BGS) iş birliğiyle geliştirilen yeni bir Dünya Manyetik Modeli (WMM), bu hareketi daha önce görülmemiş bir hassasiyetle doğrulamış durumda. Peki, bu kaymanın etkileri neler? Ayrıntılara göz atalım…
Dünyanın manyetik kuzey kutbu Sibirya’ya kaydı: Peki etkileri neler?
İlk olarak “manyetik kuzey kutbu nedir?” sorusunu yanıtlayalım. Coğrafi kuzey kutbu, dünya dönüş eksenine bağlı olarak sabit bir nokta işlevi görürken, manyetik kuzey kutbu sürekli hareket eden ve dünya’nın manyetik alanının dik olarak aşağıya doğru yöneldiği bir noktadır. 1500’lerden beri Kanada çevresinde yavaş bir hareket sergileyen manyetik kuzey kutbu, son 20 yıl içinde belirgin bir şekilde Sibirya’ya doğru kaymaya başlamıştır.
BGS uzmanı William Brown, bu değişikliği şu sözlerle açıklıyor:
“Manyetik kuzey kutbu, son beş yıl içerisinde hızla yavaşladı. Yılda 50 kilometre olan hareket hızı, 35 kilometreye düştü. Bu, şimdiye kadar kaydedilen en büyük yavaşlama oranı.” Bilim insanları, bu hareketin arkasında Kanada ve Sibirya’nın altındaki iki büyük manyetik lobun etkileşimlerinin yattığını belirtiyor.
Bu loblar arasındaki etkileşim, manyetik kutbun yönünü ve hareket hızını direkt olarak etkiliyor. Bazı dönemlerde bu tür dramatik hareketler nedeniyle referans modellerinin acilen güncellenmesi gerekmekte. Şanslıyız ki, güncellenen Dünya Manyetik Modeli, önceki modellere kıyasla on kat daha yüksek çözünürlük sunuyor.
Yeni sistemle birlikte ekvator bölgesindeki uzamsal çözünürlük, 3.300 kilometreden 300 kilometreye düşürüldü. Bu gelişmeler navigasyon açısından son derece kritik. Örneğin, Güney Afrika’dan Birleşik Krallık’a yapılan bir yolculukta eski modelin kullanılması durumunda, rota 150 kilometre kadar sapma yaşayabilirdi.
Günlük kullanıcılar için bu değişikliklerin etkisi ise minimum düzeyde olacaktır. Akıllı telefonlar ve uydu navigasyon sistemleri, güncellemeleri otomatik olarak alarak sürekli olarak yüksek doğruluk garantisi sağlayacaktır. Peki, manyetik kuzey kutbu ne zaman keşfedildi?
Manyetik kuzey kutbu ilk olarak 1831’de Sir James Clark Ross tarafından Kanada’nın kuzeyinde keşfedilmiştir. Günümüzde ise hem yer ölçümleri hem de uydu verileri sayesinde bu hareketler ayrıntılı bir biçimde izlenebilir.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerin
