ABD’nin uzaydaki liderlik hedefleri, Firefly Aerospace şirketinin Blue Ghost 1 isimli ay misyonuyla daha da belirgin hale geldi. Blue Ghost 1 uzay aracı, 2 Mart Pazar günü özel bir iniş aracıyla ay yüzeyine başarıyla indi. Bu gelişme, ABD’nin ay keşfinin ne denli iddialı olduğunu yeniden gündeme getirdi. NASA’nın geçici yöneticisi Janet Petro, bu başarıyı kutlarken, ABD’nin uzaydaki üstünlük arayışına dair ifadeleriyle tartışmaları ateşledi. Burada asıl soru, NASA’nın temel amacının tüm insanlık için bilimsel araştırmalar yapmak mı, yoksa ABD’nin Ay’da hakimiyetini sağlamak mı olduğudur.
ABD, Ay’da hakimiyet kurmak istiyor: Blue Ghost 1 bu hedefin bir parçası mı?
Petro, yaptığı açıklamalarda “Bu yönetim, Amerika’yı her zaman birinci sırada tutmak istiyor. Bunu da uzayın her alanında lider olarak yapacağız” şeklinde ifadelerde bulundu. Bu sözler, Başkan Trump’ın “Önce Amerika” ilkesine dayanıyor. Petro ayrıca, “Bugün kazandığımız üstünlük, Ay’ın yüzeyinde ve çevresinde olacak” dedi. Ancak bu ifadelerin gerçek anlamı nedir?
Gerçekte, NASA’nın Commercial Lunar Payloads Services (CLPS) programı çerçevesinde hayata geçirilen bu görev, ABD’nin ayda bir ekonomi yaratma hedefinin önemli bir kısmı olarak değerlendiriliyor. Firefly Aerospace, bu misyon için NASA ile 77,9 milyon euro tutarında bir sözleşme imzaladı. Ne var ki, tartışmaların odak noktası, NASA’nın benimsediği yeni “uzayda üstünlük” söyleminin, geleneksel olarak benimsediği “tüm insanlık için” vizyonundan uzaklaşmış görünmesidir.
NASA Bilim Misyonları Direktörlüğü’nün yardımcı yöneticisi Nicky Fox, basın toplantısında milliyetçi tonlamayı yumuşatmaya çabalarak “CLPS programının amacı, ABD şirketleriyle sürdürülebilir bir uzay ekonomisi kurmaktır” şeklinde açıklamalarda bulundu. Ayrıca, insanlı ay görevlerini kapsayan Artemis programının uluslararası iş birliklerine dayandığını da belirtti.
Bu bağlamda, ABD, ay keşfinde lider olma amacını net bir şekilde ifade ederken uluslararası işbirliğini de tamamen göz ardı etmiyor. Ancak, uzayın “tüm insanlık için” keşif kavramı, şu anda “ABD’nin uzayda üstünlük hedefi” ile gölgelenmiş durumda.
